In Amsterdam-Noord groeit een beweging die de dagelijkse realiteit van armoede zichtbaar wil maken én wil veranderen: De NoordAs. Deze groep bewoners zet hun eigen ervaringen in als instrument om beleid te beïnvloeden en om mensen met elkaar te verbinden. Voor dit artikel sprak ik met mevrouw Evelien van Noort, Projectmedewerker van NoordAs, over het werk, de motivatie en de impact van deze bewonersgroep.
Interview
Wat is De NoordAs precies?
Wij zijn De NoordAs: een groep Noorderlingen die opkomt voor mensen met kopzorgen door geldzorgen. Samen strijden we tegen armoede.
Omdat we zelf in Noord wonen, kennen we de problemen van dichtbij en spreken we dagelijks medebewoners. De vaste kern van de NoordAs bestaat uit ongeveer vijftien mensen met ervaringskennis van armoede in Noord. Elke maandagochtend komen we samen om verhalen te delen en acties voor te bereiden. Ons netwerk reikt echter verder: veel andere bewoners hebben één of meerdere keren hun verhaal met ons gedeeld, zowel uit Noord als daarbuiten. Ook zij maken deel uit van De NoordAs.
Wij geloven sterk in de kracht van onze verhalen. Daarom gaan we in gesprek met beleidsmakers, bestuurders, gemeenteraadsleden en Tweede Kamerleden, en delen we onze ervaringen waar dat nodig is. Daarnaast organiseren we spreekuren, beleidsgesprekken, verkiezingscampagnes en protestacties, en hebben we een manifest opgesteld.
Gedurende langere periodes richten we ons telkens op een specifiek thema, zoals Toetsen op Besteedbaar Inkomen, Gezondheidszorg en armoede, of Achterstallig Onderhoud in sociale huurwoningen. We verzamelen de verhalen die rond zo’n onderwerp spelen en zetten deze om in acties met als doel het beleid daadwerkelijk te veranderen.
2. “We geloven in de kracht van onze verhalen”, wat bedoelen jullie precies met deze uitspraak?
Onze ervaringen bieden waardevolle inzichten in de problematiek, en helpen beleidsmakers en politici de realiteit van armoede beter te begrijpen. Door deze verhalen te delen, kunnen we samen werken aan structurele oplossingen en veranderingen. Wij geloven dat we op deze manier daadwerkelijk het verschil kunnen maken. Veel beleidsmakers hebben geen ervaring met de dagelijkse gevolgen van armoede en de impact van armoedebeleid. Wij wel. Daarom vinden we het essentieel dat deze ervaringskennis op een structurele manier wordt ingezet bij het ontwikkelen van beleid.
3. Hoe denk je dat verhalen mensen kunnen helpen om zich met elkaar te verbinden?
Verhalen laten zien dat een probleem vaak niet alleen ‘van jou’ is. Veel mensen stuiten op dezelfde obstakels en denken dat het hun eigen schuld is of dat het probleem onoplosbaar is. In werkelijkheid is dat vaak niet het geval. Wanneer iemand zijn of haar verhaal deelt bij De NoordAs, komt er altijd herkenning. “Dit heb ik ook meegemaakt,” of “Mijn dochter heeft hetzelfde probleem.” Zo transformeren we een persoonlijke situatie naar een breed maatschappelijk probleem. Geldzorgen zijn vaak geen persoonlijke mislukking, maar hangen samen met landelijke wetgeving of de uitvoering van gemeentelijke regelingen. Het is belangrijk om te weten dat je niet alleen bent. Je kunt samen met anderen die hetzelfde hebben ervaren, werken aan een oplossing.
4. In hoeverre speelt de culturele achtergrond van de deelnemers een rol in de verhalen die verteld worden?
Armoede is geen probleem dat slechts één bevolkingsgroep treft. In Amsterdam ervaren mensen van verschillende achtergronden geldzorgen. Toch zijn er soms verschillende soorten drempels die deze mensen tegenkomen. Iemand die niet in Nederland is geboren en een taalachterstand heeft, kan in de problemen raken omdat zij de regels en regelingen niet goed begrijpen. Maar ook iemand die in Amsterdam-Noord is geboren en opgegroeid, kan moeite hebben met ingewikkelde formuleringen of bureaucratische taal. Armoede kan dus wel degelijk beïnvloed worden door je culturele achtergrond, maar het is niet altijd de bepalende factor. Bijvoorbeeld, een van de verhalen bij De NoordAs gaat over een vrouw die indirect het slachtoffer is geworden van het toeslagenschandaal. Het feit dat zij en haar familie moslim zijn, speelt een belangrijke rol in haar verhaal, wat zij er ook bij vermeldt.
5. Kun je een bijzonder moment of verhaal delen dat jou persoonlijk heeft geraakt?
Dit jaar hebben we een belangrijke doorbraak geboekt in het verhaal van Tineke, een van onze leden. Tineke heeft jarenlang te maken gehad met de kostendelersnorm, omdat haar volwassen zoon bij haar woont en zij elkaars mantelzorgers zijn. Als gevolg hiervan werd haar bijstandsuitkering als moeder gekort, wat regelmatig voor grote financiële en emotionele uitdagingen zorgt. Politici in Amsterdam vertelden ons vaak dat dit te maken had met de participatiewet, een landelijk beleid waar zij weinig invloed op konden uitoefenen.
In februari 2025 besloten we dit verhaal te delen met enkele Tweede Kamerleden. Tot onze verrassing kregen we te horen dat gemeenten wel degelijk een uitzondering kunnen maken op de participatiewet, wanneer de wet niet meer in lijn is met het oorspronkelijke doel. In het geval van Tineke, die niet in staat is om door de lagere uitkering weer aan het werk te gaan, leidt het beleid alleen maar tot meer afhankelijkheid van de Voedselbank.
Toen we deze informatie hadden, brachten we het verhaal opnieuw naar wethouder Moorman. Haar ambtenaren onderzochten de mogelijkheden verder. Kort daarna kreeg Tineke het geweldige nieuws: de kostendelersnorm zou voor haar worden opgeheven. Vanaf januari 2026 kunnen mantelzorgers namelijk in aanmerking komen voor een uitzondering. Dit was fantastisch nieuws voor Tineke en voor ons allemaal, want het toonde aan dat het echt zin heeft om verhalen keer op keer te blijven vertellen.
Maar de overwinning was niet volledig. Direct na dit nieuws ontving Tineke weer brieven over huurverhoging, omdat haar inkomen nu officieel zou stijgen. Dit laat zien dat je altijd op je hoede moet blijven: het systeem is complex en er blijven altijd nieuwe uitdagingen die we moeten blijven aankaarten.
6. Wat zou je willen dat mensen meenemen na het horen van deze verhalen?
Het heeft zin om je uit te spreken. Een van onze vaste NoordAssers zei ooit: “Als je niets doet, verandert er sowieso niets.” Dit blijven we vaak tegen anderen zeggen, en we zetten het ook op posters. Ik begrijp dat veel mensen weinig vertrouwen hebben in de politiek. Het kan soms voelen alsof de politiek niet voor jou is. Maar er zijn wel degelijk mensen in de politiek die écht het beste met je voor hebben. Wij hebben dat zelf ervaren met De NoordAs. Bijvoorbeeld wethouder Marjolein Moorman, die regelmatig naar onze verhalen luisterde en waar ze kon, daadwerkelijk iets veranderde in het beleid, zoals rondom de Stadspas. (Meer hierover lees je op onze website.) Volksvertegenwoordigers moeten weten wat voor jou belangrijk is. Daarom moet je je stem laten horen, zelfs als ze niet willen luisteren. Anders verandert er nooit iets.
7. Als je Amsterdam Noord in drie woorden zou moeten beschrijven, welke zouden dat zijn?
Sterk, divers en gezellig.
Conclusie
De NoordAs laat zien dat persoonlijke ervaringen een krachtig instrument kunnen zijn voor verandering. Door verhalen te delen, worden niet alleen problemen zichtbaar gemaakt, maar ontstaat er ook verbinding tussen bewoners en beweging in de politiek. Hun inzet toont aan dat betrokkenheid van onderaf essentieel is om structurele knelpunten in armoedebeleid aan te pakken. De kracht van verhalen ligt niet alleen in het vertellen ervan, maar vooral in het gezamenlijke streven naar een rechtvaardiger samenleving.
Overzicht alle afleveringen Cultuur en Amsterdam Noord.
Najat maakt de serie geheel op eigen titel. Wilt u n.a.v. deze serie reageren? Dan kunt u contact maken via de contactlink onderaan deze website. Wij sturen dan uw mail door naar Najat.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
Gerelateerd:
