In mijn jeugd in Terrasdorp wist ik niet beter dan dat het Hoge Land het grensgebied was met het oude Tuindorp Oostzaan: de voetbalvelden van De Meteoor, het Openlucht Theater bij het Bessenpad en het gebied tussen de Meteorensingel en de Stenendokweg. Naar de laatste plek nam mijn moeder mij en enige kinderen uit de buurt wel eens mee om spelletjes te doen en limonade te drinken.
Later werd een veel groter gebied het Hoge Land genoemd waar de stadsuitbreiding vanuit Tuindorp Oostzaan plaatsvond. Decennia lang was de strook grond ten noorden van de NDSM gereserveerd voor uitbreiding van de scheepsbouw. Met het faillissement van wat ooit de grootste scheepswerf van Europa was ontstond een andere bestemming: de bouw van nieuwe woningen waarmee in 1983 werd begonnen. Hierdoor verdwenen uiteindelijk de voetbalvelden van de NDSM, het weilandgebied, de volkstuinen van de Bongerd en het grootste deel van het moerasgebied in het oosten langs Zijkanaal I.
Ik bewaar goede herinneringen aan dit gebied. ’s Zomers waren er de koeien in het weilandgebied die soms wel eens door het hekwerk braken en dan ineens door onze straten liepen. Dan hielpen we de boer bij het hooien en hier en daar bouwden we hutten. In de winter schaatsten we op de weinige kleine slootjes die er waren en waar ik ’s zomers in het water keek naar het gekrioel van allerlei kleine beestjes.
In het oosten lag het moerasgebied waar heel lang de modder uit de Amsterdamse grachten was gedumpt inclusief alles wat daar in de loop der tijd in was terecht gekomen. Hier had ik mijn eerste archeologische ervaring want er was heel wat ouds in dat gebied te vinden.
Het moerasgebied was overigens best gevaarlijk voor wie er de weg niet wist. Er waren gevaarlijke plekken drijfzand. Een buurjongen was er eens diep in weggezakt en kon er met grote moeite door mijn broer uitgehaald worden.
[fotos: Stadsarchief Amsterdam]
Het was vooral ’s zomers een leuk gebied om rond te zwerven. De horizon was nog zichtbaar. Achter de Buiksloterdijk, aan de overzijde van Zijkanaal I, bestond nog geen Buiksloter Banne en ook bij Kadoelen was nog geen bouwactiviteit. Wat daar wel was waren schepen die op de sloop lagen te wachten. Nieuwsgierig als we waren voeren we dan op een vlot naar de overkant en keken dan door de patrijspoorten naar binnen waar we mooie, ouderwetse scheepsinterieurs zagen, die het niet verdienden om vergeten te worden.
Merkwaardig was dat er alleen maar jongens en soms ook meisjes uit onze en aangrenzende straten daar kwamen. Uit de rest van Terrasdorp en al helemaal niet uit het ‘ouwe’ dorp zagen we nooit iemand. Soms ontstond er wel eens brand in het rietland van het moeras. Vooral ’s zomers kon het vuur zich razendsnel door het kurkdroge rietland verspreiden.
© 2020 Ruud Borman. Op deze publicatie berust auteursrecht. Zie Colofon.
Beelden: Stadsarchief Amsterdam.
Overzicht alle afleveringen Tuindorp Oostzaan, een bijzondere geschiedenis.
Ruud maakt deze serie geheel op eigen titel.
Reageren? Wij gaan nog een contactformulier aanmaken waar u Ruud kunt bereiken. Voor nu kunt u contact met de redactie opnemen via de link onderaan de website. Wij sturen dan uw mail door.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
