Ik weet niet precies wanneer ik vanuit de Achillesstraat in Amsterdam-Zuid naar Terrasdorp bij Tuindorp Oostzaan ben verhuisd. Het kan in 1951 zijn geweest, maar ook in 1952. Van de verhuizing kan ik me niets herinneren, zelfs niet de overtocht met de pont over het IJ. Van de aankomst in Terrasdorp weet ik iets meer.
Er was nog overal zand en het rook naar teer. Onze nieuwe buren maakten voor hun verhuizing gebruik van een handkar. De wijk werd waarschijnlijk Terrasdorp genoemd omdat er op sommige plekken, zoals het Ananasplein, sprake was van hogere en lagere delen die door trapjes waren verbonden. Omdat het oudere Tuindorp Oostzaan in de veel lagere polder lag werd er ook wel van het Hoge Land gesproken. De bewoners spraken zelf al gauw van ‘Tuttifruttidorp’ vanwege de fruitnamen voor de straten. De dorpsdelen waren verbonden met elkaar door de Meteorenweg en de ‘Kluft’ (helling)die alleen voor fietsers en voetgangers was.
Rondom Tuindorp was nog veel open ruimte: het weiland tussen de NDSM en Terrasdorp, de Noordpolder die tot aan het Noodzeekanaal en Zaandam reikte en waar later de Coentunnel zou komen en het uitgestrekte weilandengebied ter weerszijden van de lintdorpen Oostzaan en Landsmeer achter de Oostzaner- en Landsmeerderdijk. De Buiksloter Banne en Molenwijk bestonden nog niet en de snelweg moest nog aangelegd worden. Ten westen van Zijkanaal lag gebied waar prut uit de Amsterdamse gracht was gestort; leuk om er te spelen, maar ook met verraderlijke plekken waar je zo maar in de prut kon wegzakken.
Tegenover het Ananasplein was de houten Terrasdorpschool gebouwd, die eerder onder andere achter de Rozijnenstraat stond. Veel kinderen uit Terrasdorp, maar ook uit het ‘ouwe’ dorp, gingen hier jarenlang met veer plezier naar school. ’s Winters kon je vlakbij ijsjebochelen op de sloot bij het voetbalveld van De Meteoor en sleetje rijden onderaan de Kluft. Op 14 januari 1960 klotsten de golven van de watersnood op 150 meter afstand van de school tegen de helling. Na de ramp leek er meer sprake te zijn van één dorp. Er werd eigenlijk steeds meer gesproken van Tuindorp Oostzaan.
Terrasdorp was met veel ruimte aangelegd, waardoor het kil en saai kon overkomen, in tegenstelling tot het dichter op elkaar gebouwde ‘ouwe’ dorp dat een knusser karakter had. Het Zonneplein was ook gezelliger dan het Ananasplein. Maar daar kwam wel de jaarlijkse kermis. In het Zonnehuis kon je in het weekend naar de film en later waren er ook popconcerten.
Vanaf de jaren zestig kwamen de veranderingen snel en omvangrijk. De Coentunnel werd gebouwd, de Molenwijk en de Buiksloter Banne aangelegd en de NDSM, de trots van Tuindorp ging failliet. Dat hakte er hard in bij de bewoners van het dorp. Delen van Landsmeer en Oostzaan zijn door Amsterdam geannexeerd en met de aanleg van de snelweg was de stedelijke omsingeling van Tuindorp Oostzaan compleet. Het uitzicht op Waterland achter de dijk en de silhouetten van oude dorpjes stadjes aan de horizon was voorgoed verdwenen.
© 2019 Ruud Borman. Op deze publicatie berust auteursrecht. Zie Colofon.
Overzicht alle afleveringen Tuindorp Oostzaan, een bijzondere geschiedenis.
Ruud maakt deze serie geheel op eigen titel.
Reageren? Wij gaan nog een contactformulier aanmaken waar u Ruud kunt bereiken. Voor nu kunt u contact met de redactie opnemen via de link onderaan de website. Wij sturen dan uw mail door.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
Gerelateerd: Tuttifruttidorp op wikipedia
